Voor een mobiliteit op maat van de 21e eeuw

Vorige week maandag stelde Burgemeester Mayeur (PS) het nieuwe mobiliteitsplan van het College van de Stad Brussel voor. De reactie van bewoners en handelaars op de bouw van bijkomende parkings zijn hevig, en terecht. De inwoners van de Vijfhoek willen hun Vossenplein, hun Rouppeplein, hun Nieuwe Graanmarkt en hun Handelskaai (Ijzer) niet weggeven aan de privé en beseffen dat extra parkings voor meer verkeer zullen zorgen in hun wijk.

Het Vossenplein staat symbool voor de wereldvreemde aanpak van Yvan Mayeur (PS), Els Ampe (VLD) en Pascal Smet (SP.A): een historisch marktplein gedurende jaren opbreken om een ondergrondse parking toe te voegen, terwijl er op 5 minuten wandelen twee openbare parkings halfleeg staan (Poelaert en Hallepoort).

Broucquèreplein bij avond - Foto H.Sleebus DSC07614tc2

Het signaal dat de Brusselaars sturen is oorverdovend. Zo’n 13.000 man tekende de petitie, honderden buurtbewoners zijn de afgelopen 24u afgezakt naar het Vossenplein om hun steun te betuigen en 2.600 mensen geven aan naar de gemeenteraad te willen komen vanavond. Dit is nooit gezien. Als burgemeester Mayeur, Schepen Ampe en Minister Smet dit zomaar naast zich neerleggen en de PS-sp.a-MR-Open VLD meerderheid vanavond de plannen meerderheid tegen oppositie doordrukt, dan is dit een uitgestoken middenvinger naar de duizenden Brusselaars die het net opnemen voor hun stad. Komt daarbij dat het stadsbestuur doodleuk een informatievergadering organiseert op 8 december, eens alles beslist is. Dat is olie op het vuur gooien.

Groen en Ecolo roepen het stadsbestuur op om van het momentum gebruik te maken: het mobiliteitsplan aan te passen, een echt participatietraject op te starten en de concessies voor de bouw van de nieuwe parkings van de agenda van de gemeenteraad te halen. Voor Ecolo en Groen moeten die concessies nooit meer op de agenda terug komen, maar op zijn minst moet men een inspraakronde afwachten.

Omdat een alternatief wel degelijk mogelijk is. Een alternatief dat de bewoners opnieuw een plaats geeft in het mobiliteitsplan. Een alternatief dat vertrekt vanuit de vele studies die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd en rekening houdt met de behoeften van de Brusselaars. Daarom legt de Ecolo-Groen fractie vandaag een alternatief mobiliteitsplan op tafel.

Miniring en parkings overschaduwen good news show

De uitbreiding van de voetgangerszone is een antwoord op de oorverdovende oproep die duizenden Brusselaars lanceerden in aanloop naar de verkiezingen van 2012: weg met de autoriool door het centrum van onze prachtige stad. Geef zuurstof aan de Vijfhoek. Maar met de keuze voor een Miniring gaat de autodruk en de overlast echter niet verminderen. Deze wordt een paar honderd meter verschoven. Burgemeester Mayeur, Schepen Ampe en Minister Smet organiseren zo het sluip- en transitverkeer in de woonwijken van onze Stad.

Aantal parkeerplaatsen is het probleem, niet de oplossing

De 4 nieuwe parkings zullen vooral een aanzuigeffect en files in de wijken rondom de voetgangerszone creëren. Het staat haaks op de conclusies van de vele voorstudies die gedaan zijn in het kader van het gemeentelijk mobiliteitsplan. Die stellen dat het teveel aan parkeerplaatsen in de Vijfhoek nu al zorgt voor een mobiliteitsprobleem. Door de parkings in privéhanden te geven verliest de Stad daarenboven alle controle voor het voeren van een doordacht prijzenbeleid.

Openbaar vervoer wordt gedegradeerd

Het openbaar vervoer wordt met de afschaffing van de afgescheiden busbanen en het inkorten van de buslijnen gedegradeerd. De afgescheiden busbanen zijn een garantie voor een vlotte doorstroom van het openbaar vervoer. Door de bussen in het normale verkeer te duwen, zal de kwaliteit en de betrouwbaarheid van het openbaar vervoer achteruit gaan. Enkel een kwaliteitsvol openbaar vervoer kan pendelaars, bezoekers overtuigen om de auto aan de kant te laten staan. Het voorstel van het College kort de buslijnen in en verhoogt het aantal overstappen. Wie met het openbaar vervoer naar het werk gaat en een aansluiting in het centrum moet nemen, zal er dus langer over doen.

Bewoners krijgen geen plaats in mobiliteitsplan

Met de bouw van 4 bijkomende ondergrondse parkings raakt het College het hart van de wijken rondom het hypercentrum en legt zo een fundamenteel probleem bloot: de bewoners krijgen geen plaats in dit mobiliteitsplan. De bewoners van de Vijfhoek worden tweederangsburgers in hun eigen stad. Ze worden uitgenodigd op een ‘informatieavond’ op 8 december. Na de beslissing van het gemeentebestuur. Van de beloofde participatie komt niets van in huis. Hun inspraak zal beperkt worden tot de spreekwoordelijke kleur van de bankjes op het plein. Het is ongehoord dat het mobiliteitsplan niet wordt besproken met bewoners en belangengroepen. Nochtans is dat de enige manier om tot een gedragen mobiliteitsbeleid te komen.

De Vijfhoek, enkele cijfers

  • Aantal inwoners: +49.000
  • 40% van de gezinnen heeft geen auto
  • +/- 12.000 auto’s in eigendom van de gezinnen
  • 13.000 parkeerplaatsen op de openbare weg
  • 61.097 parkeerplaatsen in privéparkings
  • 12.573 parkeerplaatsen in publieke parkings (17.800 over volledig grondgebied Brussel Stad)
  • De openbare parkings hebben een bezettingsgraad van 40-50% tijdens de dag. De totale bezettingsgraad bedraagt net geen 70%.

(Source : PCM 28/02/2010 – STRATEC 2010 – Mobiel Brussel 2013)

Het alternatief van Groen en Ecolo

1.    De bewoners centraal stellen

De Ecolo-Groen fractie wil de bewoners opnieuw centraal stellen en vraagt daarom dat er een doorgedreven overleg met alle betrokkenen plaatsvindt. Dit door een openbaar onderzoek te organiseren, vergezeld met een laagdrempelig participatieproces. En dat op basis van het huidige ontwerp van het mobiliteitsplan. Het is pas daarna dat er sprake kan zijn van de uitwerking van een definitief mobiliteitsplan voor de Vijfhoek (vb. in Gent stelde het College in oktober een nieuw mobiliteitsplan voor, waarmee men momenteel de boer opgaat en waarna de bevoegde Schepen een definitief plan ter stemming zal voorleggen aan de gemeenteraad).

Dit betekent ook dat er geen sprake kan zijn van enige concessie voor de bouw en het beheer van eventuele nieuwe parkings zolang dat definitieve mobiliteitsplan niet werd goedgekeurd. De Ecolo-Groen fractie zal daarom tijdens de zitting van de gemeenteraad voorstellen om de lancering van de concessies voor de bouw en uitbating van de 4 ondergrondse parkings van de agenda van de gemeenteraad te halen.

Het integreren van een participatieproces kan daarenboven perfect geïntegreerd worden in de kalender van het College. Deze voorziet een periode van 8 maanden voor een testfase van het mobiliteitsplan. In die periode van 8 maand kan perfect een participatietraject worden opgezet, zodat de bewoners, handelaars en andere betrokkenen kunnen worden gehoord en bijdragen tot het mobiliteitsplan.

2.    Verkeerslussen in plaats van miniring

De heraanleg van de centrale lanen moet gepaard gaan met het invoeren van verkeerslussen. De verkeerslussen garanderen de bereikbaarheid van de verschillende woonwijken, handelswijken en werkplekken. De door Groen en Ecolo voorgestelde verkeerslussen verhinderen het transitverkeer van noord naar zuid en het sluipverkeer in de woonwijken. Via een parkeergeleidings-systeem worden bezoekers vanaf de Kleine Ring naar de meest aangewezen parking geleid.

In combinatie met het parkeergeleidingssysteem zorgt het lussenplan ervoor dat bezoekers die met de auto naar het centrum van de stad komen vanaf de kleine ring naar de meest aangewezen parking in de vijfhoek worden geleid. Het verkeer tussen de wijken wordt omgeleid via de Kleine Ring in plaats van in de wijken met de Miniring.

visual mobilitietsplan Ecolo-Groen

Bron: Lussenplan Ecolo-Groen fractie.

Lus Noord: Boulevard E. Jacqmainlaan, Sint Michielsstraat, Adolf Maxlaan.

Lus Pacheco: Pachecolaan, Berlaimontlaan, Centraal Station.

Lus Noord-Oost: Wetstraat, Koningsstraat.

Lus Zuid-Oost: Wetstraat, Koloniënstraat, Cantersteen, Kunstberg, Regentschapstraat, Louisa.

Lus Zuid: Hoogstraat, Kapellekerk, Blaasstraat.

Lus Zuid-West: Lemonnierlaan, Fontainas.

Lus West: Arteveldestraat, Dansaertstraat

Lus Noord-west I: Lakensestraat, Dansaertstraat. Lus

Noord-West II: Handelskaai, Leon-Lepagestraat, Dansaertstraat.

3.    Een ‘Parking B&B’ voor ongebruikte parkeerplaatsen

Groen en Ecolo leggen een oplossing op tafel dat innovatief is en gebruik maakt van de overvloed, zelfs het teveel aan parkeerplaatsen in de Vijfhoek. Er zijn in de Vijfhoek zo’n 61.000 parkeerplaatsen in privé handen. Als we kijken naar de parkeerplaatsen die er zijn bij de vele kantoorgebouwen die Brussel rijk is, dan tellen we er 37.000. Die parkeerplaatsen worden vooral tijdens de week gebruikt. ’s Nachts en in het weekend staan ze grotendeels leeg. Deze parkings die niet worden gebruikt, kunnen enerzijds in de week een oplossing bieden voor bewoners, maar kunnen ook pieken opvangen tijdens het weekend of drukkere periodes (vb. koopjes, winterpret).

De vraag is alleen ‘hoe’ we die lege parkeerplaatsen kunnen activeren. De voorbeelden zijn er al in andere sectoren. We hebben air b&b voor lege kamers, uber voor lege zetels in de auto. Waarom wordt Brussel geen pionier met een ‘parking B&B’-platform? Op termijn zou iedereen met een parking zich kunnen aansluiten, maar een eerste stap is het inschakelen van de parkeerplaatsen in de vele bureaus. Stel dat, slechts 1% van de parkeerplaatsen gebruikt worden, komt dat al overeen met een parking van 370 plaatsen. Dit zonder een steen te verleggen. Zonder een boom om te kappen en zonder dat er een euro wordt uitgegeven.

Dit kan een hefboom zijn om stelselmatig de 13.000 parkeerplaatsen op de openbare weg onder de grond of in gebouwen te steken. Zo maken we ruimte vrij om de beperkte ruimte die we hebben op een andere manier in te vullen. Het is ook een veiligere manier om je wagen te stallen.

Nombre de parking hors voirie dans la Pentagone

Logement 18.812
Bureau 37.313
Industrie Artisanat 2.667
Enseignement 545
Culturel, Religieux, sportif 101
Hôpital Soins 742
Garage privé 917
 Totaal 61.097

bron: Telling 2013 Mobiel Brussel

Onbenutte openbare parkings

Niet alleen de privéparkings kunnen beter benut worden. Er is nog een enorm potentieel bij de bestaande openbare parkings. De gemiddelde bezettingsgraad van de openbare parkings is overdag tussen de 40-50%. In totaal is de bezettingsgraad voor de parkings in de vijfhoek minder dan 70%. Op een totaal van 12.573 parkeerplaatsen is er dus nog een enorm potentieel. Een stijging van de bezettingsgraad met 10% komt overeen met de capaciteit van zo’n 3 parkings.

Door specifieke tarieven in te voeren in de openbare parkings, kunnen we bewoners stimuleren hun auto van de straat te halen en te parkeren in een openbare parking. Zo maken we ruimte vrij die we op een andere manier kunnen invullen (grotere pleinen, bredere voetpaden, speeltuigen, terrassen, etc.).

bezettingsgraad parkings vijfhoek

Bronnen: gegevens Brussel Mobiel – BUV (2009), Iris II-studie (2006) – Cartografie: STRATEC (2010) – Rode deel van taartdiagram geeft bezettingsgraad aan.

4.    Openbaar vervoer

Er zijn momenteel 11 eindhaltes op de Centrale lanen, 9 daarvan aan de Brouckère en 2 zogezegd aan de Beurs (eigenlijk is dat eerder Fontainas). Het is perfect mogelijk om de eindhaltes uit het centrum te halen, zonder het aanbod te verminderen, beter, het aanbod zelfs te verhogen. Dat zal ook nodig zijn, aangezien we de autodruk naar omlaag willen en er voldoende alternatieven moeten voorhanden zijn. De ruimte die de eindhaltes innemen kunnen dan ook voor andere zaken gebruikt worden (meer plaats voor de voetgangers, een terras, laad-en-los-zone, etc.).

Om dit te realiseren stelt Ecolo-Groen twee oplossingen voor. Een eerste is de lijnen met 1,5 km te verlengen en een nieuwe eindhalte te creëren aan de Ninoofsepoort voor de lijnen 47, 48, 95, 29, 38 en 88. In de buurt van de Ninoofsepoort en de Bloemenhofwijk is er een minder goede bediening door het openbaar vervoer. Het verhogen van de busfrequenties speelt hier op in. Een tweede oplossing is om twee lijnen samen te nemen. Zo verlengen we de lijnen 86 (Machtens) en 46 (Moortebeek) op de lijnen 66 (Péage) en 63 (Cimetière de Bxl).

eindhaltes plan terminus

 

Conclusie

Groen en Ecolo roepen het stadsbestuur op om van het momentum gebruik te maken: het mobiliteitsplan aan te passen, een echt participatietraject op te starten en de concessies voor de bouw van de nieuwe parkings van de agenda van de gemeenteraad te halen. Het invoeren van een participatieproces kan perfect geïntegreerd worden in de kalender die het College vooropstelt.

De Ecolo-Groen fractie legt een oplossing op tafel die het Vossenplein, de Nieuwe Graanmarkt, de Handelskaai en het Rouppeplein uit de handen houdt van bouwpromoteren. Met het voorstel van verkeerslussen maakt ze het centrum toegankelijk, maar kiest Groen en Ecolo duidelijk voor meer levenskwaliteit en maakt ze transit- en sluipverkeer onmogelijk. De vele parkeerplaatsen worden beter benut met een parking B&B in de privé en een prijzenbeleid in de openbare parkings. De ontsluiting door het openbaar vervoer krijgt een extra impuls door de buslijnen 1,5 km te verlengen en de eindhaltes buiten het centrum te plaatsen.

In naam van de Ecolo-Groen fractie:

Marie Nagy, fractieleider

Bart Dhondt, gemeenteraadslid

Liesbet Temmerman, gemeenteraadslid